Probleemoplossing voor fietsen

Dit is een algemene handleiding om problemen met fietsen op te sporen en op te lossen. Hoewel de meeste fietsen gelijkaardig gemaakt zijn, kunnen er een aantal zijn waarop deze exacte richtlijnen niet van toepassing zijn. Voordat je begint aan de grote problemen, beginnen we met enkele tips voor algemeen onderhoud van je fiets.

Voor elke fietstocht

• Kijk de bandenspanning na (Je vindt de juiste druk op de zijkant van de band).
• Kijk na of je ketting goed gesmeerd is. De ketting mag niet droog zijn of roestplekken vertonen, maar te gesmeerd kan even slecht zijn.
• Voer een veiligheidstest van je fiets uit (de remmen werken zoals het hoort, de wielen zitten goed vast en zijn gecentreerd in het midden, en laat de fiets zachtjes botsen op de grond om te horen of er geratel is van losse deeltjes).
• Indien je luchtvering hebt, kijk dan de luchtdruk na.
• Als je pendelt, verifieer dan dat je tassen en andere bagage goed vast zitten.
• Neem altijd een kit mee om een band te herstellen.

Na je tocht

• Reinig je fiets en berg hem ergens op met beperkte blootstelling aan wind en regen die corrosie en roest verergeren.

Eenmaal per maand

• Doe een grondigere veiligheidsinspectie (kijk na of er barstjes zijn in zones waar stukken samengeschroefd zijn).
• Smeer de derailleurwieltjes aan de achterderailleur goed in.
• Kijk na of de crankbouten en bouten aan het kettingblad stevig vast zitten.
• Kijk na of er geen slag in je wiel zit en of je wiel niet slingert.
• Meet de lengte van je ketting.
• Kijk de slijtage van je remblokjes na.
• Kijk na of alle bouten aan je rek vast zitten want deze kunnen loskomen na verloop van tijd.
• Verifieer dat er geen speling is aan het balhoofd.
• Als je een full suspension mountainbike hebt, kijk dan na dat de draaipunten achteraan de fiets op het juiste koppel staan.
• Als je klikpedalen hebt, smeer de draaipunten en veertjes dan lichtjes in.

Eenmaal elke 6 maanden

• Kijk je versnel- en remkabels en hun behuizing na op barstjes en corrosie.
• Vervang olie, stofbeschermers en afdichtingen van je schokdempers.

Eenmaal per jaar

• Inspecteer of er losse kogellagers aan de naven van je wielen zitten.
• Inspecteer het balhoofd.
• Vervang je kabels en behuizing.
• Vervang afgesleten onderdelen (banden, remblokjes, tape rond het stuur of de ketting).

Dit is natuurlijk niet van toepassing op elke fietser. Sommigen rijden vaker dan anderen. De meeste fietsenwinkels bevelen een jaarlijkse controle aan waarbij je de hele fiets reviseert. Maar dit zijn algemene richtlijnen die grote problemen voorkomen door regelmatig onderhoud.

De fiets piept tijdens het rijden of trappen.

Bepaal exact waar het geluid vandaan komt. Piepen kan veroorzaakt worden door bewegende onderdelen die niet goed gesmeerd zijn, maar ook op plaatsen waar twee onderdelen elkaar raken. Vaak, maar niet altijd, is de aandrijving de schuldige. Als je wiel niet stevig vastgeschroefd is kan het ook piepen. Het balhoofd kan corroderen en beginnen piepen of kraken. Als je fiets piept wanneer je niet aan het trappen bent, zou het kunnen dat het niet door de aandrijving veroorzaakt wordt. Vaak voorkomende oorzaken zijn onder meer voor- en achterderailleurs, ketting, pedalen (speling in de pedalen of pedalen geïnstalleerd zonder vet in de draad), balhoofd, stuur, bouten aan het kettingblad, trapas, versnellingskabels, vervuilde remblokjes (blokjes waar smeermiddel op zit), zadelpen, vering (voor of achteraan), tandwielcassette, draaipunten op fietsen met achtervering, of eender welk bewegend onderdeel.

Er zijn vele natte en droge smeermiddelen die je kan gebruiken. Natte smeermiddelen, indien niet juist gebruikt, verzamelen meer stof. Hoewel vele mensen WD-40 gebruiken als smeermiddel, is het niet het meest geschikte aangezien het snel weg wast en roest kan veroorzaken door de schoonsmaakstoffen die het bevat. Je kan een hoop goede smeermiddelen vinden in je lokale fietsenwinkel. Voor droge omstandigheden is een licht smeermiddel gepast, maar in nattere omstandigheden kan je hetzelfde smeermiddel niet gebruiken, want door zijn lage viscositeit regent het snel weg. Vraag in je lokale fietsenwinkel welk smeermiddel zij gebruiken om een idee te krijgen van wat geschikt is voor jou. Onthoud dat er verschillende smeermiddelen zijn voor verschillende onderdelen van een fiets. Je gebruikt geen lagervet om je ketting in te vetten en geen freehub vet voor de draaipunten van je derailleurs. Gepast smeren is van groot belang in fietsonderhoud en in het elimineren van gepiep.

Doe en ritje om te testen of het gepiep weg is. Een goede testrit kan ervoor zorgen dat het smeermiddel van je ketting zich verspreidt naar alle draaipunten aan je ketting. Veeg het teveel aan smeermiddel af en je bent klaar.

Terwijl je trapt, slipt en verspringt de ketting.

Identificeer wat het probleem veroorzaakt

Als de ketting te los zal ze verspringen wanneer je met kracht trapt of ergens over botst. Als de ketting versleten is (wat voorkomt na 1500 km, afhankelijk van hoe goed ze onderhouden is), kan ze ook slippen en andere onderdelen van de aandrijving doen afslijten. Als je ketting te lang is, lees dan hoe je een kettingschakel verwijdert en hoe je de ketting weer verbindt.

Span de ketting aan

Maak je achterwiel los en schuif het wiel naar achter zodat er meer spanning op de ketting komt te staan. Wees aandachtig om de ketting niet te hard op te spannen, want onnodige druk op de ketting en kogellagers geeft meer wrijving. Je zal dit waarschijnlijk meermaals moeten aanpassen om een perfecte spanning te bekomen.

Afstelling

Kijk na of het achterwiel gecentreerd is. Gebruik de zitbuis (de buis waar je zadelpen in zit) als richtlijn om je wiel te centreren. Als je langs de lengte van je ketting kijkt, zou ze zich niet links of rechts moeten buigen om wanneer ze rond het tandwiel gaat.

Identificeer wat het probleem veroorzaakt

De ketting kan ofwel slippen terwijl ze indezelfde versnelling blijft, of de ketting kan willekeurig tussen versnellingen verspringen. Soms is het moeilijk om het verschil te zien. Fietsen met versnellingen hebben derailleurs die de spanning op de ketting houden in alle versnellingen, zodat de ketting niet zou kunnen slippen door een lagere kettingspanning. Je kan de spanning op je ketting aanpassen door je derailleur af te stellen.

Als je ketting slipt

De ketting kan een stijve schakel hebben. Een schakel kan stijf worden door roest of doorbuiging. Je kan proberen wat olie op de ketting te smeren en ze een beetje rond te draaien om het roest te verwijderen, maar dit zal het probleem niet oplossen. Het is moeilijk om gebogen schakels weer te herstellen, het is vaak gemakkelijker om ze te verwijderen of de hele ketting te vervangen. Wanneer je de ketting weer samenstelt, denk er aan om een nieuwe kettingpin te gebruiken, de oude kan immers springen onder grote spanning.

Als je ketting willekeurig verspringt

Dit kan een probleem met de afstelling van de derailleur zijn, met corrosie van je kabeltje, of een gebogen derailleur. Meer info in de handleiding over het afstellen van de derailleur.

Zelfs wanneer de remmen volledig aangetrokken zijn vertraagt de fiets niet snel genoeg.

De remblokjes kunnen versleten zijn. Als dat zo is, moeten ze vervangen worden.

Je zou je remmen niet zo ver mogen kunnen aantrekken dat ze je stuur aanraken. Als dit gebeurt, moet je de lengte van de remkabel aanpassen.

Het is zwaarder om te trappen dan het zou moeten zijn, zelfs in lage versnellingen.

Je kan in een te hoge versnelling staan om te vertrekken. Schakel naar een lagere versnelling terwijl je fietst als dit het geval is.

Ga van je fiets en draai aan de wielen. Ze zouden niet plotseling mogen vertragen of stoppen. Kijk na of de remblokjes tegen het wiel wrijven als je niet aan de remmen trekt. Je kan ofwel de remmen aanpassen, ofwel je wiel naar de kant schuiven. Een stappenplan vind je in deze handleiding.

Als de remmen niet wrijven maar het wiel toch , zijn je conussen wellicht te strak afgesteld. De trapas, waar je crank arms aan vastzitten kan ook te strak staan. Elk draaiend onderdeel aan je fiets bevat kogellagers en conussen. Om te weten waar je de conussen en crank armen kan vinden, zie de handleidingen voor het aanpassen van de conus en de crank arm.

Er kan een slag in één of beide wielen zijn waardoor ze op die plaats tegen de remmen schuren. Gebruik een spaaksleutel om je wiel te richten. Wielen die geen mooie omwenteling maken verspelen ook energie. Volg deze stappen om je wiel te richten.

De fiets beweegt niet als je trapt

De ketting kan van je tandwiel gevallen zijn. De ketting kan ook gebroken zijn, volg de handleiding om ze terug te verbinden.

Je voelt speling in de crank arm terwijl je trapt

The conussen in je trapas zijn niet juist afgesteld. Zie de crank arm handleiding.

Versnellingen veranderen niet of niet wanneer jij het wilt

De ketting zit misschien niet volledig op de versnelling, of zit er niet juist op. Pas de derailleur aan tot de ketting goed kan bewegen. Als dat niet lukt, volg de ketting doorsnijden handleiding en de ketting verbinden handleiding om de lengte van je ketting aan te passen.