Het kalibreren van je batterij

Zonder kalibratie is het lastiger voor je apparaat om een accurate lezing te geven van het batterijpercentage en kan het apparaat zich vreemd gedragen—waarbij het toestel zich ondanks een halfvolle batterij plotseling uitschakelt of nog uren functioneert terwijl de batterij vrijwel leeg lijkt te zijn.

Voor telefoons en tablets:

1. Laad de batterij op tot 100% en laat je toestel daarna nog minimaal twee uur doorladen.
2. Gebruik het apparaat totdat deze zichzelf uitschakelt als gevolg van een lage batterij.
3. Laad de batterij nog een keer ononderbroken op tot 100%.

Voor laptops:

1. Laad de batterij van je laptop op tot 100% en laat je laptop daarna nog minimaal twee uur doorladen.
2. Haal de stekker uit de laptop en gebruik je toestel tot de batterij weer leeg is.
3. Vergeet niet je werk op te slaan als er de waarschuwing voor een lage batterij verschijnt!
4. Laat de laptop aan staan totdat deze in slaap modus gaat als gevolg van een lage batterij.
5. Wacht minimaal vijf uur en laad je laptop tot slot nog een keer ononderbroken op tot 100%.

Apple MacBooks met Thunderbolt 3 poorten die macOS Catalina 10.15.5 of nieuwer gebruiken, bevatten een functie voor de gezondheidsmanagement van de batterij die kan voorkomen dat de MacBook tot 100% opgeladen kan worden. Als jouw MacBook deze functie heeft, schakel je deze uit voordat je met het kalibratieproces begint.

Het is het beste om de batterijkalibratie periodiek te herhalen (ongeveer één keer per maand) zodat je zeker weet dat de batterij altijd goed gekalibreerd blijft.

Voor een goede uitleg van batterijkalibratie, bezoek je deze (Engelse) pagina. Dit artikel over batterijmetingen is ook leerzaam. Wat volgt is onze samenvatting.

Het fundamentele probleem is dat er geen betrouwbare methode is om te weten hoeveel energie een batterij exact bevat op een bepaald moment. (Het is een electrochemisch opslagsysteem dat constant verandert en achteruit gaat en bij twee verschillende ladingen nooit exact hetzelfde gedrag vertoont.) Een van de enige betrouwbare manieren om een exacte meting van de batterij te kunnen maken is door de batterij volledig op te laden en dan te ontladen om vervolgens het verschil te meten (oftewel, de "coulomb counting"). Natuurlijk kunnen we dit niet elke keer doen als we de batterijstatus willen weten en dus kunnen we enkel gebruik maken van indirecte methodes—zoals het opslaan van allerlei data en dat gebruiken om een schatting van het batterijpercentage tussen bepaalde momenten te maken. Na verloop van tijd worden de metingen minder accuraat, omdat de processen in de batterij aan verandering onderhevig zijn. Een apparaat heeft bij een nieuwe batterij nog geen data om mee te werken, wat ervoor zorgt dat het gebruikte schattingsmodel weinig houvast heeft om het batterijpercentage accuraat te berekenen. Kalibratie helpt in dat geval bij het verankeren van een "volle" en een "lege" batterijstatus, waardoor het apparaat minder hoeft te gokken. Het meten van het batterijpercentage blijft uiteraard nog steeds een schatting, maar een kalibratie wijst het systeem in ieder geval in de juiste richting.

Dit is de essentiele vraag: hoe kun je de "volledig opgeladen" en "helemaal leeg" statussen updaten? De gelinkte pagina hierboven legt het als volgt uit:

"Om accuraat te blijven moet een slimme batterij periodiek gekalibreerd worden. Dit doe je door je apparaat te gebruiken totdat het toestel aangeeft dat de batterij "bijna leeg" is om deze vervolgens weer volledig op te laden. Door je toestel volledig te ontladen, registreert je toestel opnieuw wanneer de batterij de status "volledig ontladen" heeft bereikt en door je toestel volledig op te laden, registreert je toestel wanneer je batterij de status "volledig geladen" weer heeft bereikt. Een lineaire lijn tussen die twee ankerpunten maakt het mogelijk om de batterijstatus in te schatten. Over tijd verschuiven de punten en de lijn; de batterij heeft dan wederom kalibratie nodig. Figuur 2 geeft de "volledig ontladen" en "volledig opgeladen" statussen weer."

"Figuur 2: De "volledig opgeladen" en "volledig ontladen" statussen. Kalibratie wordt bereikt door een proces dat een volledige oplading, volledige ontlading, en dan weer oplading omvat. Dit wordt gedaan in het originele apparaat of door een batterij-analysator als onderdeel van batterij-onderhoud."

Er zijn twee belangrijke punten hier: (1) Volgens deze pagina is het niet genoeg om de batterij te ontladen en dan op te laden - het proces moet beginnen met een volledige oplading. En (2), "volledig ontladen" is dubbelzinnig - uit bovenstaand figuur blijkt dat de volledige ontladen status wordt geregistreerd bij een batterijlading van 10%, maar het hele probleem dat we hier proberen op te lossen is dat de procentuele lezing inaccuraat is. Hoe weet je dat de batterij minder dan 10% geladen is als de lezing van de batterij inaccuraat is? Dat weet je niet! We hebben bijvoorbeeld vele batterijen geïnstalleerd die uiteindelijk een "batterij is bijna leeg"-waarschuwing gaven maar vervolgens nog uren functioneerden bij een batterijpercentage van 1%. Kortom, het "kalibreren" van een batterij door hem "tot onder de 10%" te ontladen is vrij zinloos. Het is alsof je iemand met een auto met een kapotte brandstofmeter vertelt te rijden totdat de brandstoftank 1/4 vol zit.

Wat hier waarschijnlijk bedoeld wordt, is dat de grafiek de chemische status van de batterij weergeeft en niet het batterijpercentage dat aan de gebruiker wordt getoond. Deze twee indicaties kunnen dan ook erg verschillen. De gebruikerssoftware kan bijvoorbeeld zeggen dat de batterijstatus nagenoeg 0 is terwijl de werkelijke chemische status van de batterij eerder op 10% zit. Dit wordt opzettelijk gedaan om ervoor te zorgen dat de batterij nooit verder dan een bepaald punt wordt ontladen, waar batterijschade kan optreden en het systeem niet meer kan worden opgestart. Kortom, het systeem zal zich afsluiten als gevolg van een "lege batterij" terwijl de batterij altijd nog wat energie overhoudt die de gebruiker niet ziet. Zoals in een van de reacties op bovengenoemd artikel te lezen is:

*De "batterij is bijna leeg"-waarschuwing is enkel in de software van het toestel geïmplementeerd als een manier om mogelijk dataverlies te voorkomen en is compleet onafhankelijk van het batterijbeheersysteem.

*Zelfs als je het apparaat aan laat staan totdat deze zichzelf afsluit vanwege een lage batterij, dan houdt het batterijbeheersysteem nog steeds een bepaalde lading in de batterij om batterijschade te voorkomen.

*De batterijmeter die je op je scherm ziet is dus simpelweg de hoeveelheid BRUIKBARE energie in je batterij en NIET de absolute hoeveelheid energie in de batterij. Dit is waarom je het % van de "batterij bijna leeg"-waarschuwing zelf kunt bepalen—de functie van de waarschuwing is niet het beschermen van de batterij (want dat gebeurt al automatisch door het batterijbeheersysteem), maar is bedoeld om jou genoeg tijd te geven om je werk op te slaan en je oplader aan te sluiten.

*Daarom zul je je batterij, als je deze wilt kalibreren, voorbij de waarschuwing moeten ontladen tot deze zich als gevolg van een lege batterij afsluit VOORDAT—anders loop je het risico de batterij niet genoeg te ontladen om het batterijbeheersysteem te laten registreren dat de batterij de status van "volledig ontladen" heeft bereikt en zal je kalibratie niet compleet zijn.

Vergeet niet dat er twee verschillende (maar met elkaar verbonden) systemen aan het werk zijn: het batterijbeheersysteem, dat de gezondheid van de batterij in de gaten houdt en controleert, en de gebruikerssoftware (en de geassocieerde stroomvoorzieningssoftware) die de data van het eerste systeem leest om een indicatie van de batterijstatus weer te kunnen geven op die indicaties reageert (door bijvoorbeeld af te sluiten wanneer de batterij de status van "volledig ontladen" heeft bereikt).

Het zou mooi zijn om dit te bevestigen met behulp van Apple's officiële kalibratieprocedure, maar het lijkt erop dat deze procedure van de ondersteuningspagine af is gehaald vanwege hun uitgangspunt dat hun nieuwere batterijen vanuit de fabriek gekalibreerd zijn en niet vervangen kunnen worden door gebruikers. De procedure is echter op verschillende online fora terug te vinden:

Om een laptop-batterij te kalibreren:

1. Steek je de stekker van de MagSafe-oplader in het stopcontact en laad je de batterij volledig op.
2. Wanneer de batterij volledig is opgeladen verandert het licht op de MagSafe-oplader naar groen en laat het batterij-icoontje in de menubalk zien dat de batterij is opgeladen.
3. Laat de batterij 2 uur rusten in de volledig opgeladen status.
4. Je kunt de computer in die tijd normaal gebruiken zolang de oplader aangesloten is.
5. Koppel de oplader, terwijl de laptop nog steeds ingeschakeld is, los en ga verder met het gebruiken van je computer.
6. Als de "batterij is bijna leeg"-waarschuwing verschijnt, sla je je werk op en sluit je alle programma's. Houd je computer aan totdat deze vanzelf in de slaap modus gaat.
7. Nadat je computer gaat slapen, zet je je computer uit of laat je 'm nog vijf uur verder in de slaapmodus rusten.
8. Sluit de oplader daarna weer aan en laat je computer laden totdat de batterij volledig is opgeladen.

Let erop dat Apple het systeem niet lijkt te vertrouwen om te weten wanneer de batterij volledig opgeladen of ontladen is, en daarom voor de zekerheid wil dat je de oplader er twee extra uren in laat zitten voordat je verder gaat met de kalibratie.

Deze procedure komt overeen met de informatie die we hierboven gelezen hebben en met de doe-het-zelf kalibratiehandleidingen die op het internet te vinden zijn.