De Europese Unie

Frankrijk

Repareerbaarheidsindex (2020)

In Frankrijk moet er, op de locaties waar smarthpones, laptops, tv’s, wasmaschines, stofzuigers en hogedrukspuiten worden verkocht, een repareerbaarheidsscore van 0-10 worden getoond. Deze repareerbaarheidsindex, die in 2020 met artikel 16-I van wet n° 2020-105 werd bekrachtigd, eist van fabrikanten dat ze zelf een beoordeling maken van hoe makkelijk hun product te demonteren is, hoe de beschikbaarheid van reparatie-informatie en onderdelen is en hoe duur nieuwe onderdelen zijn. Na verloop van tijd zal deze index in een bredere duurzaamheidsindex worden geïntegreerd en uiteindelijk zal de duurzaamheidsindex de huidige index vervangen. De Franse overheid is al bezig met het samenstellen van een register met repareerbaarheidsscores, wat voor nu nog vrijwillig is maar in de toekomst in combinatie met de duurzaamheidsindex verplicht zal worden gesteld.

• Bereik: Smartphones, laptops, televisies, grasmaaiers, wasmachines, vaatwassers, stofzuigers en hogedrukspuiten.
• Ingangsdatum: 1 januari 2021

Verplichte beschikbaarheid van onderdelen (2022)

Geïnspireerd door eenzelfde soort circulair economisch initiatief als waar de repareerbaarheidsindex uit voortgekomen is, heeft Frankrijk ook een aantal wetswijzigingen doorgevoerd waarmee de beschikbaarheid van onderdelen verplicht is gesteld. Sinds 2022 is het in Frankrijk voor fabrikanten verplicht om onderdelen voor smartphones en laptops beschikbaar te maken tot vijf jaar na de lancering van het laatste model. In 2023 werd deze verplichting uitgebreid naar onder meer gemotoriseerd doe-het-zelf- en tuingereedschap, sport- en vrijetijdsartikelen inclusief fietsen en e-bikes, alsook naar andere gemotoriseerde persoonlijke transportmiddelen. Fabrikanten moeten op basis van deze wetgeving zorgen dat onderdelen per direct beschikbaar zijn (waarbij bijvoorbeeld fietswielen en -pedalen direct en batterijen binnen twee jaar beschikbaar moeten zijn) en ervoor zorgen dat deze onderdelen, afhankelijk van wat het precies is, minimaal vijf tot tien jaar op de markt beschikbaar moeten blijven.

• Bereik: Laptops, smartphones, doe-het-zelf- en tuingereedschap, sport- en vrijetijdsartikelen, andere gemotoriseerde persoonlijke transportmiddelen.
• Ingangsdatum: 31 december 2021

Europa

Ecodesign Regulations (2019)

Fabrikanten van wasmachines, vaatwassers, koelkasten, schermen, servers en lasapparaten zijn verplicht om onderdelen en onderhoudsinformatie beschikbaar te stellen. Deze zogenoemde ecodesign-regulaties, die sinds 2021 van kracht zijn nadat ze in 2019 zijn aangenomen, hebben de grootste invloed op professionele reparateurs – veel van de onderdelen en reparatie-informatie zijn namelijk enkel beschikbaar gesteld voor professionals. Pleitbezorgers voor een betere toegang tot reparatie vestigden de aandacht ook op andere tekortkomingen van de wet: zo worden fabrikanten niet verplicht gesteld om updates beschikbaar te maken tijdens de levensduur van het product en kunnen fabrikanten goedkopere losse onderdelen in dure modules integreren (Chloe Mikolajczak wijst op het voorbeeld waarbij de gehele wastrommel van een wasmachine vervangen moet worden als enkel de lager kapot is). De EU overweegt eenzelfde soort wetgeving voor smartphones en tablets – voorstellen voor wetgeving werden in 2023 al gedaan en de verwachting is dat deze snel zullen worden aangenomen.

• Bereik: Koelkasten, wasmachines, vaatwassers, elektronische schermen (inclusief televisies), lampen en losse controle-apparaten, externe stroomvoorzieningsapparaten, elektrische motoren, gekoelde verkoopautomaten, omvormers, en lasapparatuur.
• Ingangsdatum: 1 oktober 2019

Verwijderbare batterij (2023)

Vanaf 2027 moet elektronica die in de EU verkocht wordt batterijen bevatten die “ontworpen zijn op een manier die het mogelijk maakt voor de gebruiker om de batterijen te verwijderen en te vervangen.” Aangezien batterijen na verloop van tijd hun capaciteit verliezen en de batterij vaak het eerste onderdeel in een apparaat is dat stuk gaat, zou deze maatregel een groot, positief effect moeten hebben op de algemene repareerbaarheid van apparaten en zou het moeten bijdragen aan het verminderen van de enorme hoeveelheid e-afval. De verwerking van gebruikte batterijen wordt in de EU sinds 2006 door de Battery Directive gereguleerd. Deze vereist dat er een programma voor de terugname en veilige verwerking van gebruikte batterijen bestaat. In 2023 kondigden de EU-commissie, het parlement en de raad de definitieve tekst van de EU Batteries Regulation aan, welke de plaats van de vorige Battery Directive zal innemen.

• Bereik: Alle producten die draagbare batterijen hebben met uitzondering van medische imaging-apparatuur en apparaten die in een natte omgeving worden gebruikt..
• Ingangsdatum: 10 juli 2023

Eervolle vermelding: Reparatiefondsen

Hoewel het technisch gezien geen onderdeel vormt van de recht op reparatiewetgeving (wat inhoudt dat ze niets doen voor het recht van consumenten om dingen te repareren zoals ze dat zelf willen), vormen reparatiefondsen en -bonussen wel een onderdeel van pro-reparatiebeleid. Aangezien mensen vaak worden tegengehouden in het repareren van hun spullen door de kosten die ze moeten maken, kunnen door de overheid gesponsorde fondsen doe-het-zelvers helpen over de drempel heen te stappen. Geïnspireerd door de experimenten met deze fondsen in Europa heeft de stad Portland, in de staat Oregon, bijvoorbeeld een soortgelijk initiatief opgezet om te zien of het aanslaat.

Oostenrijk: Reparatiebonus (2017)

De stad Graz was de eerste stad ter wereld die een regeling met reparatiebonussen opzette, waarbij vouchers werden uitgereikt om reparaties (deels) te vergoeden. Hierna volgden meerdere Oostenrijkse steden dit voorbeeld. Na een succesvolle proef in Wenen in 2020, lanceerde Oostenrijk in 2022 een landelijke campagne voor reparatiebonussen: consumenten konden hierbij 50% van hun reparatiekosten, tot 200 euro, voor het repareren van elektrische apparaten vergoed krijgen. Onafhankelijke reparatiebedrijven kunnen zich voor de regeling inschrijven en vouchers krijgen om reparaties te bekostigen. In het eerste jaar van de regeling werd de reparatiebonus 525,000 keer aangevraagd en werden er 3,469 reparatiebedrijven ondersteund.

Duitsland: Reparatiebonus (2021–2022)

De Duitse deelstaat Thüringen stelde in zowel 2021 als 2022 voor een aantal maanden per jaar een vergoedingsregeling in, waarbij er gemiddeld 50 reparaties per dag werden vergoed. Net als in de Oostenrijkse regeling werd een maximum van 50% van de reparatiekosten vergoed. De bonus die je in Thüringen krijgt, kan echter ook worden gebruikt voor het bekostigen van een nieuw onderdeel dat in een Repair Café wordt gebruikt. Individuen konden zo tot 100 euro per jaar vergoed krijgen. Om dit jaar nog in aanmerking te komen voor een vergoeding kun je je nu aanmelden. Berlijn en Saksen hebben ook beloofd te experimenteren met eenzelfde soort vergoedingsregeling, en ook Beieren heeft eenzelfde soort wetsvoorstel in behandeling.

Frankrijk: Reparatiefonds (2022)

Geïnspireerd door het succes van de experimenten met reparatiebonussen in Oostenrijk en de Duitse deelstaat Thüringen, besloot Frankrijk ook een reparatiefonds in te voeren als onderdeel van de AGEC-wet die afval tegen moet gaan. Vanaf september 2022 kunnen Franse burgers een deel van hun reparatiekosten voor laptops, smartphones, televisies, wasmachines en grasmaaiers die buiten de garantie zijn gevallen vergoed krijgen. Om in aanmerking te komen voor de vergoeding moeten de reparateurs wel in het bezit zijn van het QualiRepar-label. Sinds oktober 2023 maken inwoners van Frankrijk ook aanspraak op door de overheid bekostigde kortingen op de reparatiekosten van kleding en schoenen.

De Verenigde Staten

Massachusetts

Motor Vehicle Owners’ Right to Repair Act (2012)

De stemmers in de staat Massachusetts stemden in 2012 massaal voor de eerste recht op reparatiewet, die gericht was op de reparatie van auto’s. Het wetsvoorstel werd met een meerderheid van 87.7%, goed voor zo’n 2.4 miljoen stemmen, aangenomen en dwong autofabrikanten om niet-exclusieve diagnostische en veiligheidsinformatie beschikbaar te stellen aan klanten en onafhankelijke garages. Eenzelfde soort juridische verbetering trad op 6 november 2012 in werking, maar bevatte nog verschillen in inzicht die in een wet in 2013 definitief werden overbrugd. Na het invoeren van deze wet kwam een samenwerking tot stand tussen de Auto Care Association (ACA) en autofabrikanten die leidde tot een memorandum van overeenstemming. In dit memorandum werd afgesproken dat er zou worden samengewerkt om de aangenomen recht op reparatiewetgeving over het hele land te verspreiden op voorwaarde dat er niet voor meer wetgeving ten behoeve van het recht op reparatie zou worden gelobbyd.

• Bereik: Gemotoriseerde voertuigen, inclusief zware werkvoertuigen maar exclusief motoren, uit het jaar 2002 of later. Voor alle nieuwere motorvoertuigen uit 2015 of later moet een niet-exclusief toegankelijk platform ter beschikking worden gesteld waar diagnostische en reparatie-informatie te vinden is.
• Ingangsdatum: 1 januari 2013

Massachusetts Right to Repair Vehicle Data Access Requirement Initiative (2020)

Het memorandum van overeenstemming tussen de Auto Care Association en de autofabrikanten sloot bewust de telematica uit – de systemen die auto’s gebruiken om onder andere het brandstofverbruik en het rijgedrag bij te houden. In de hedendaagse moderne auto’s wordt de diagnostische informatie echter voornamelijk via deze telematicasystemen naar de fabrikanten gestuurd. En dus stemden de stemgerechtigden in Massachussets nóg een keer massaal voor een initiatief dat van fabrikanten zou eisen dat ze ook de telematicadata vrijgeven. Autofabrikanten trokken direct naar de rechtbank om de implementatie van deze initiatiefwet aan te vechten, maar in maart 2023 zei de procureur-generaal van de staat Massachusetts Andrea Joy Campbell dat ze de wet toch uit gaat voeren ondanks de in gang gezette rechtszaak.

• Bereik: Motorvoertuigen met een telematicasysteem uit 2022 of later.
• Ingangsdatum: 18 december 2020

Colorado

Recht op reparatie van elektrische rolstoelen (2022)

In 2022 werd in Colorado de Consumer Right to Repair Powered Wheelchairs, officieel bekend als HB22-1031, aangenomen. Deze wet maakte de onderdelen, tools en reparatie-informatie die de reparateurs van de fabrikanten gebruiken ook beschikbaar voor rolstoelgebruikers en onafhankelijke reparateurs. Binnen enkele dagen na de implementatie van de wet maakten de mensen in Colorado gretig gebruik van de nieuwe vrijheid door bijvoorbeeld de software – die voorheen enkel beschikbaar was voor de fabrikant – te downloaden waarmee de elektrische rolstoel kon worden bijgesteld.

• Bereik: Elektrische rolstoelen.
• Ingangsdatum: 1 januari 2023

Het recht op reparatie van landbouwwerktuigen (2023)

Colorado is ook de staat waar in 2023 de eerste agrarische recht op reparatiewet werd aangenomen: HB23-1011, de Consumer Right to Repair Agricultural Equipment. Net zoals bij de wet voor het recht op reparatie van elektrische rolstoelen dat in het jaar ervoor werd aangenomen, waarborgt deze wet de toegang van consumenten en onafhankelijke reparateurs tot dezelfde onderdelen, tools en reparatie-informatie als de door de fabrikant geautoriseerde reparateurs. Als de wet per 1 januari 2024 in werking treedt, zal deze het decennia-oude monopolie op de reparatie van landbouwwerktuigen – waar de mensen via hogere voedselprijzen voor hebben betaald – doorbreken.

• Bereik: Werktuigen die voornamelijk in de agrarische sector en op het land worden gebruikt, waaronder tractoren, aanhangers, maaidorsers, sproeivoertuigen, grondbewerkingsmachines en balenpersers.
• Ingangsdatum: 1 januari 2024

New York

Recht op reparatie van elektronica (2022)

New York’s wet voor het recht op reparatie van elektronica, S4104-A/A7006-B, werd in juni 2022 aangenomen en zou zorgen voor een sterke bescherming van de consument. Tegen de tijd dat de gouverneur de wet in december 2022 echter ondertekende, was de bescherming die de wet zou bieden aanzienlijk afgezwakt als gevolg van de lobby van fabrikanten. Zo werd het de fabrikanten bijvoorbeeld toegestaan om goedkope onderdelen in grote modules te integreren, wat inhoudt dat als het goedkope onderdeel kapot gaat de gehele, dure module vervangen moet worden. Dit maakt reparatie voor veel mensen onbetaalbaar en niet toegankelijk. Ook zijn fabrikanten niet verplicht om anderen te autoriseren gebruik te maken van hun intellectueel eigendom, wat betekent dat ze door kunnen gaan met het exclusief linken van onderdelen. Hoewel deze mogelijkheid afhangt van hoe de advocaat van de staat New York deze wet interpreteert, zou de mogelijkheid tot het linken van onderdelen reparatie praktisch onmogelijk maken. Toch houdt deze wet nog steeds in dat van de fabrikanten wordt geëist dat ze een deel van de onderdelen, tools en reparatie-informatie beschikbaar stellen. Doen ze dit niet, dan riskeren ze een boete van $500 per overtreding.

• Bereik: Ieder product dat op of na 1 juli 2023 verkocht en gebruikt wordt in de staat New York, een waarde heeft hoger dan $10 en gebruik maakt van digitale elektronica, met uitzondering van gemotoriseerde voertuigen, medische apparatuur, off-road en agrarische werktuigen, huishoudapparatuur en spelcomputers.
• Ingangsdatum: januari 2024 (een jaar na de officiële goedkeuring)

Minnesota

Recht op reparatie van digitale en huishoudelektronica (2023)

In Minnesota werd in 2023, als onderdeel van een omnibuswet, een brede hervorming van de recht op reparatiewetgeving aangenomen die betrekking heeft op alle elektronische apparaten met uitzondering van agrarische werktuigen, spelcomputers, gespecialiseerde tools voor cybersecurity, gemotoriseerde voertuigen en medische apparatuur. Buiten deze uitzonderingen valt eigenlijk alles dat voorzien is van een chip, van smartphones tot huishoudapparatuur, onder de wet. Dit betekent concreet dat fabrikanten van deze toestellen consumenten en onafhankelijke reparateurs toegang moeten bieden tot de onderdelen, tools en reparatie-informatie die beschikbaar zijn voor hun reparateurs.

• Bereik: Ieder elektronisch toestel geproduceerd na 1 juli 2021 dat gebruik maakt van geïntegreerde digitale elektronica, met uitzondering van agrarische werktuigen, spelcomputers, gemotoriseerde voertuigen, medische apparatuur en gespecialiseerde apparaten ten behoeve van cybersecurity.
• Ingangsdatum: 1 juli 2024

Californië

De Right to Repair-wet (2023)

In 2023 werd de Right to Repair-wet, ook bekend als SB 244, in Californië aangenomen. Deze wet heeft betrekking op alle elektronica (behalve spelcomputers en alarmsystemen) en huishoudapparatuur en eist van de fabrikanten van deze producten dat ze onderdelen, gereedschap, reparatie-informatie en software beschikbaar maken voor consumenten en reparatiewinkels. De wet vereist van fabrikanten dat bovengenoemde producten net zo toegankelijk zijn voor consumenten en reparateurs als dat ze voor de door de fabrikant geautoriseerde reparatiepunten zijn. Bovendien geldt dat de producten minimaal 3 jaar moeten worden aangeboden als het om een product van $50-$99.99 gaat en 7 jaar als het om een product duurder dan $100 gaat. Deze wet werd met een niet eerder vertoonde hoeveelheid steun vanuit de branche voor consumentenelektronica aangenomen, inclusief verrassende steun van Apple en HP.

• Bereik: Alle huishoudapparatuur en elektronica, behalve spelcomputers en alarmsystemen, die gemaakt zijn na 1 juli 2021.
• Ingangsdatum: 1 juli 2024

Australië

Motor Vehicle Service and Repair Information Sharing Scheme (2021)

Autofabrikanten in Australië zijn nu verplicht alle data en informatie die ze bij hun eigen reparaties gebruiken ook aan te bieden aan onafhankelijke reparateurs. Dit omvat onder meer reparatiehandleidingen, service bulletins, bedradingsschema’s, en technische specificaties. Al deze informatie zou tot goedkopere en beter toegankelijke reparaties moeten leiden – volgens experts zou namelijk 1 op de 10 auto’s naar de garage worden gebracht als gevolg van een gebrek aan informatie. Autofabrikanten die zich niet aan deze regeling houden riskeren een boete van 10 miljoen dollar.

Hoe sluit ik me aan?

Momenteel worden er over de hele wereld heel wat wetten behandeld die ons recht op reparatie versterken. Om de kans te vergroten dat deze wetten worden aangenomen is het goed als de wetgevers van de consument en onafhankelijke reparatiepunten te horen krijgen hoe belangrijk deze wetgeving is.

Mensen in de Verenigde Staten raden we aan Repair.org te bezoeken. Mensen in Europa verwijzen we graag naar Repair.eu. Als je je ergens anders bevindt, raden we je aan de lokale of dichtstbijzijnde pleitbezorgers voor het recht op reparatie te zoeken of zelf iets op te zetten!